Chiều 27.6, TP.HCM tổ chức cuộc họp báo định kỳ cung cấp thông tin về các vấn đề kinh tế - xã hội. Tại cuộc họp báo, phóng viên đặt câu hỏi về tiến độ thực hiện đề án thí điểm giải quyết cho hộ gia đình đang có nhà ven kênh rạch được thuê, mua nhà ở xã hội khi nhà nước thực hiện dự án di dời để chỉnh trang đô thị.

Về vấn đề này, ông Tô Văn Lâm, Phó trưởng phòng Phát triển đô thị, Sở Xây dựng TP.HCM, cho hay hiện nay, thành phố có nhà ven kênh rạch, tức nhà xây trong phạm vi hành lang bảo vệ kênh rạch (phần xây dựng trên bờ) và nhà trên kênh rạch là dạng nhà sàn trên mặt nước, kết cấu tạm bợ, diện tích nhỏ hẹp, lụp xụp, do người dân lấn chiếm, đa phần thuộc dạng hộ nghèo, không có pháp lý, chủ quyền về nhà và đất.

Những hộ có nhà trên và ven kênh rạch không có giấy tờ hợp lệ, đa phần là chiếm dụng, nhà đất không hợp pháp… sẽ không đủ điều kiện để bố trí tái định cư theo quy định tại Quyết định số 28 năm 2018 của UBND TP.HCM; đồng thời, cũng không được hưởng chính sách về nhà ở xã hội theo quy định của luật Nhà ở.

Qua số liệu điều tra xã hội học một số quận cho thấy, tỷ lệ nhà lấn chiếm trên và ven kênh rạch có thể khác nhau tùy theo địa hình, hiện trạng, đặc điểm xã hội của từng địa bàn quận nhưng dự ước dao động trong khoảng trên dưới 30%.

Do đó, đề án này nhằm đề xuất cho những trường hợp người dân có nhà trên và ven kênh rạch không đủ điều kiện bố trí tái định cư thì được giải quyết cho thuê, mua nhà ở xã hội (tùy khả năng và nhu cầu của người dân) khi nhà nước thực hiện thu hồi đất để chỉnh trang đô thị, bao gồm những dự án sử dụng nguồn vốn ngân sách và ngoài ngân sách.

Theo ông Tô Văn Lâm, hiện nay luật Đất đai năm 2024 đã được Quốc hội ban hành. Các quy định về trường hợp nhà nước thu hồi đất có thay đổi.

Hiện nay, Sở Xây dựng đang phối hợp Sở TN-MT TP.HCM xác định, phân loại các diện, trường hợp nhà trên và ven kênh rạch trên địa bàn thành phố. Đồng thời, tham mưu chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư đối với các trường hợp giải tỏa nhà ở trên và ven kênh rạch theo quy định của luật Đất đai 2024.

Theo thống kê hiện nay, TP.HCM còn hơn 21.000 căn nhà trên và ven kênh rạch cần phải di dời. Tuy nhiên, đây luôn là vấn đề nan giải của thành phố, nhất là khâu bồi thường, hỗ trợ tái định cư và thực tế mặc dù đã có nhiều giải pháp được nêu ra tại các hội nghị, nhưng đến nay tiến độ di dời còn ì ạch.